علوم اجتماعی
نرگس ابوطالبی؛ سعید صفاریان همدانی؛ مریم تقوایی یزدی؛ طیبه تجری
چکیده
هدف: داشتن رویکرد آینده‌پژوهی در طراحی برنامه‌درسی می‌تواند برای آموزش عالی مزیت رقابتی ایجاد نماید. در نتیجه، پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل برنامه‌درسی محیط کار با رویکرد آینده‌پژوهی در نظام آموزش عالی ایران انجام شد.روش‌شناسی: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی- پیمایشی بود. جامعه پژوهش حاضر همه مدیران، اساتید ...
بیشتر
هدف: داشتن رویکرد آینده‌پژوهی در طراحی برنامه‌درسی می‌تواند برای آموزش عالی مزیت رقابتی ایجاد نماید. در نتیجه، پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل برنامه‌درسی محیط کار با رویکرد آینده‌پژوهی در نظام آموزش عالی ایران انجام شد.روش‌شناسی: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی- پیمایشی بود. جامعه پژوهش حاضر همه مدیران، اساتید و کارشناسان رشته‌های مدیریت آموزش عالی، مدیریت آموزشی، مدیریت دانش، برنامه‌ریزی درسی و آینده‌پژوهی دانشگاه فرهنگیان استان مازندران به تعداد 452 نفر بودند که با روش نمونه‌گیری تمام‌شماری انتخاب شدند. داده‌ها با پرسشنامه محقق‌ساخته برنامه‌درسی محیط کار با رویکرد آینده‌پژوهی در نظام آموزش عالی گردآوری که روایی و پایایی آن مناسب ارزیابی شد و با روش‌های تحلیل عاملی اکتشافی و مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS تحلیل شدند.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که مدل برنامه‌درسی محیط کار با رویکرد آینده‌پژوهی در نظام آموزش عالی ایران دارای 42 شاخص و 22 مولفه در 6 مقوله بود. مقوله شرایط علّی شامل مولفه‌های لزوم توجه به عوامل محیطی، لزوم توجه به عوامل سازمانی، لزوم توجه به عوامل فردی، لزوم توجه به عوامل اجتماعی و فرهنگی و لزوم توجه به تغییرات فناورانه، مقوله پدیده اصلی شامل مولفه برنامه‌درسی محیط کار با رویکرد آینده‌پژوهی، مقوله شرایط زمینه‌ای شامل مولفه‌های تناسب برنامه‌درسی با اهداف و ویژگی‌های محیطی، سازمانی و فردی، فرآیند ارزشیابی صحیح، ایجاد سازمان یادگیرنده، گسترش شمول برنامه‌درسی کاری و انضباط سازمانی، مقوله شرایط مداخله‌گر شامل مولفه‌های سیاست‌گذاری‌ها، فهم ناقص از مفهوم برنامه‌ریزی محیط کار و فناوری آموزشی، مقوله راهبردها شامل مولفه‌های کاربست آموزش مجازی در تدوین برنامه‌ریزی درسی محیط کار، محیط‌شناسی و احصاء نیازهای آینده‌نگرانه در تدوین برنامه‌ریزی درسی محیط کار، ایجاد انعطاف در برنامه‌ها و سفارشی‌سازی برنامه‌درسی محیط کار، تدوین سازوکار یادگیری مشارکتی با تاکید بر تمرکززدایی و تقویت فرهنگ سازمانی و سازگاری میان سطوح گوناگون هویتی و مقوله پیامدها شامل مولفه‌های توسعه شایستگی‌های کارکنان، تحقق اثربخشی آموزشی و تحقق رضایت‌مندی آموزشی بودند. بار عاملی همه مقوله‌ها و مولفه‌ها بالاتر از 70/0، میانگین واریانس استخراج‌شده همه آنها بالاتر از 50/0 و پایایی ترکیبی همه آنها بالاتر از 70/0 به‌دست آمد. علاوه بر آن، مدل برنامه‌درسی محیط کار با رویکرد آینده‌پژوهی در نظام آموزش عالی ایران برازش مناسبی داشت و در این مدل شرایط علّی بر برنامه‌درسی محیط کار با رویکرد آینده‌پژوهی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر و برنامه‌درسی محیط کار با رویکرد آینده‌پژوهی بر راهبردها و راهبردها بر پیامدها و هر یک از مقوله‌ها بر مولفه‌های خود اثر مستقیم و معنادار داشتند (05/0P<).نتیجه‌گیری: با توجه به مدل برنامه‌درسی محیط کار با رویکرد آینده‌پژوهی در نظام آموزش عالی ایران، برنامه‌ریزی بر اساس آن جهت بهبود وضعیت برنامه‌درسی ضروری است.
